Saygıdeğer okuyucularım bu hafta "Feraset nedir?" konusunu yazmak istedim. Bence çok
önemli bir konudur. Yüce Allah her canlıya farklı farklı özellikler vermiştir, kendilerini korumaları
için, yiyeceklerini sağlamak için içgüdüler vermiştir. Her canlıda renkleri görme ve sesleri işitme
duyguları farklı, farklıdır. Bizlerin gördüğü renklerin çoğunu hayvanlar âlemi siyah beyaz ya da
birkaç ton renk olarak görüyor. Tabiat âleminin diğer canlılarının duyduğu bazı sesleri de biz
duymuyoruz ama davranış farklılıklarından bizim dışımızdaki varlıkların kimisinin davranışlarının
değiştiğinden farklı sesleri duyduklarını anlayabiliyoruz.
Bütün bunlara rağmen Canlıların en mantıklısı insanlardır. Şimdiden saygıdeğer okuyucularıma
iyi okumalar dilerim. Herkese saygılarımla.
Feraset Nedir?
Atlara gözlerini birbirinden bağımsız kullanabilme kabiliyeti bahşedilmiştir. Diğer bir deyişle
atlarda her bir göz, bağımsız olarak ayrı ayrı cisimleri görebilir. Bu durum atlara yanlardan,
önden ve arkadan görüntü sağlar.
Başın iki yanına yerleştirilmiş gözlerden her biri, etrafı 160 -170 derecelik açı ile görür.
Dolayısıyla toplam 320 -340 dereceyi bulan görüş açısıyla at insanlara kıyasla daha geniş bir
sahayı görür. Bu durum atın, başını düzgün bir şekilde ileri doğru tutarken kuyruğunun arkası
hariç etrafındaki her şeyi görebilmesini sağlar. Atlar, bir cismi net görmek istediklerinde yüzünü
o cisme çevirir, bir cisme değişik uzaklıklardan odaklanabilirler. Bu odaklanmanın olabilmesi
için, atın başını aşağı ve yukarı kaldırması yeterlidir. Bu şekilde cismin uzaklığına göre
odaklanma yapılarak cismin görüntünün retina üzerine net şekilde düşürülmesi sağlanır.
Allah Teala'nın onlara verdiği bu mükemmel kabiliyet vesilesiyle atlar, atlayacağı engelin
uzaklığını ve sıçrayacağı noktayı rahatlıkla ayarlayabilir. İşte atların bu özelliği Kur'an
çoğrafyasının önemli bir kavramı olan ''Feraset 'i de izah etmektedir.
Normalde derin bakış sahibi olmaya basiret dendiği halde, Peygamber Efendimizin (a. s. m)
Hadis-i Şeriflerinde;
''Mü'minin ferasetinden sakınınız'' diye buyurması elbette boşuna değildir.
Feraset kelimesinin kökünde at bakışı anlamı vardır. Yukarıda da izah edildiği gibi, atların çok
geniş bir bakış açışı vardır. Arkalarını, yanlarını ve önlerini aynı anda görebilirler. Hadis'te de
buna binanen mü'minlerin aynı anda hem geçmişlerini, hem yaşadıkları anı hem de geleceği
değerlendirdikleri, olaylara böylesine geniş bir bakış açısıyla bakabildikleri vurgulanmıştır. En
azından tefsir âlimlerimiz bunu böyle izah etmişlerdir.
Zeynep Didem Gezgin