Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni, Halkbilimci ve yazar Hayrettin Günay; kemençe, türkü ve horan yazılarını Kültür Hazinemiz Kemençemin Üstüne isimli bir kitapta topladı.
Görele Belediyesi Kültür Yayınları olarak basılan ve 590 sayfa olan kitap Şubat 2022 de okuyucuyla buluştu.
Yöre kültürüyle ilgili çok geniş kapsamlı bir çalışma olan eser alanında bugüne kadar yayınlanmış tek kaynak kitap olarak değerlendiriliyor.
Hayrettin Günay kitabın girişinde; 1970 lerde başladığı halkbilimi çalışmalarının bir bölümünü bu kitapta topladığını kaydederek, bunların 1990'lardan sonra gazetelere ve dergilere girdiğini, çoğunun alanında yazılmış ilkyazılar olduğunu ifade ediyor.
Bu yazılar kuruluşların, araştırmacıların ve yazarların ilgisini çekti. Horan sözcüğünün Türkçeliği tartışıldı, kemençenin ve horan ezgilerinin Görele merkezli; batıya-doğuya, güneye-kuzeye buradan dağıldığı görüşü müzik etkileşimi yoluyla kanıtlandı.
Bu kitapta Hayrettin Günay'ın konuyla ilgili çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanan yazılarıyla sempozyumlarda sunduğu bildirilerin bir bölümü yer alıyor. Bu yazılar akademik çevrelerce benimsendi ve kaynak olarak değerlendirilerek yüzlerce “atıf” yapıldı. Hayrettin Günay; deneme, eleştiri, halkbilimi, gezi-kent kültürü yazılarıyla tanınıyor.
Hayrettin Günay 1995 yılından bu yana Yeşilgiresun Gazetesi'nde Edebiyat Sohbetleri başlığı altında yazılar yazıyor ve benzeri konuları işlemeye devam ediyor.
Görele'de Hayrettin Hoca olarak tanınan Günay eski adı Çürük Eynesil olan Sağlık Köyü doğumlu. Görele Lisesini bitirdikten sonra Trabzon Fatih Eğitim Enstitüsünü bitirerek öğretmenliğe başladı. Posof Lisesi, Eynesil Lisesi, Görele Ortaokulu, Alucra Aktepe Ortaokulu ve Görele Lisesinde; emeklilik sonrasında ise Oluşum ve Açı Dershaneleriyle Açı Lisesinde Türkçe, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği yaptı.
İç Asya kökenli bir Türk çalgısı olan kemençenin göçlerle Anadolu'ya ve Karadeniz'e geldiği; atasının oklug, okluk, ıklığ, gıcak olduğunu anlatan bir yazıyla giriş yapılan kitapta kemençenin yapı ve ses tekniğiyle ilgili bilgiler verilmektedir.
Toplumsal Yaşamda Kemençenin Yeri, Darıdan Horana, Horanda Toplumsallık, Çepniler ve Müzik, Kemençede Kuşak ve Biçem gibi yazı başlıklarının yer aldığı kaynak eserde Görele ve çevresinde yetişmiş Ali Kam, Karaman, Haceli, Piçoğlu, Durkaya, Sırrı Öztürk, Mehmet Maksutoğlu ve Kâtip Şadi gibi kemençe ustalarının yaşam öykülerine yer verilmiş. Bu isimlerle ilgili tespitler yapılmış.
Genç kemençe sanatçılarından kısa bölümler halinde bahsedilerek onların da kayda geçirilmesi sağlanmış.
Çok bilinen Tuzcuoğlu Horanı ve Şırıp Şırıp Havası yazı konusu edilmiş. Bu ezgilerin notalarına yer verilmiş.
Görele ve çevresinde söylenen onlarca mani ve türküler de kitabın ilerleyen bölümlerinde okuyuculara ve araştırmacılara sunulmuş.
Görele imece havaları, kına havaları, yol havaları, tömbelekçi türküleri, Timiye Havası, Kerem Türküsü, Kolbastı, bir Hint ezgisi olan Averemu'nun Görele'de türküye dönüşmesi üzerine yazılmış makalelerle ve yörenin özelliğini anlatan yazılarla zenginleştirilmiş Kemençemin Üstüne isimli kitap.
Uzun havalar, Ağasar'ın Balını ve Ömer Akpınar, Cezayir Ezgisi gibi konu başlıklarıyla devam eden eserin son bölümünde Görele'den derlenmiş ve TRT Repertuarında yer alan türkülerin sözlerine ve notalarına yer verilmiş.
Özetleyerek tanıtmaya çalıştığımız bu kitabın zengin içeriğinden yararlanmak için her sayfasının özenle okunması gerektiğini düşünüyoruz. Zengin halk kültürümüzün büyük bir bölümünü sayfalarında saklayan böyle bir eseri bizlere sunan Hayrettin Günay'a teşekkür ederken gelecekte benzer çalışmalarla halk kültürüne katkı sağlayacak yeni eserler ortaya koymasını bekliyoruz. Emeğinize sağlık Hocam.