Yalnız Efe, Kumdere köyünden Yörük Hoca'nın on altı yaşındaki kızı Kezban'dır. Babasını vurduran tefeci Eseoğlu'nun tutuklanması için gerekli yerlere başvurmada, babasını vuranların izini sürmede büyük çaba gösterir. Yasal yönden suçluları yakalamada başarılı olamaz. Suçluları koruyanlar yönetimin ileri gelenleridir. Baskıyla karşı karşıya kalır babası öldürülen Kezban... Babasınca "yiğit" yetiştirilmiştir. Silahlanır, dağa çıkar. "öldüreni", "zulüm yapanları" öldürerek cezalandırır. Osmanlının son yüzyılında dağlara çıkan "eşkıyadan", Efelerden biridir artık...
Yalnız gezer, işini yalnız görür. "Haksız kazançla" varsıllaşarak halkı ezenlere karşı acımasızdır. Elde ettiklerini yoksullara dağıtır, köylerin eksiklerini giderir; çeşme, yol, köprü, cami yaptırır...
Bir gün dağda, çevresi askerlerce sarılır. Askerlerin "teslim ol" çağrısına: "Siz benim kardeşlerimsiniz, dağılın, size ateş edemem" tümceleriyle yanıtlar çağrıyı...
Askerler yaylım ateş eder. Karşılık gelmez Kezban'dan, Yalnız Efe'den. Askerler Yalnız Efe'nin vurulduğunu düşünürler. Sürünerek onun bulunduğu yere ulaşırlar. Arkası uçurum olan küçük düzlükteki bir çam ağacına ulaşırlar. Çama dayalı bir martin, geyik post seccade, yeşil başörtüsü karşılar askerleri. Yitip gitmiştir Yalnız Efe...
Kimbilir ortaokul yıllarımdan bu yana kaç kez okuduğum öykülerinden birini özetledim Ömer Seyfettin'in.
Diliyle, kurgusuyla, iletisiyle gerçek Türk öykücülüğü Ömer Seyfettin'le başlar. 1884 yılında doğan ("Ben Gönen'de doğdum") I920'de İstanbul'da ölen, kimsesi olmadığı için "kadavra" olan, kimbilir hangi mezarlığın toprağına karışmış Ömer Seyfettin kısacık yaşamına onlarca verimli "ömür" sığdıranlardandır...
Atlı subaylığı, Balkanlarda savaşması, tutsaklığı, evliliği, ayrılığı, geride bıraktığı bir kızı, subaylıktan ayrıldıktan sonra öykü yazarak geçinmeye çalışması, sayrılığı...
Ölümü... Yapıtları... Şiir. Öykü. Makale. Eleştiri. Günce. Mektup... Nasıl sığdırmıştır otuz altı yıla. Şaşıverirsiniz...
Mehmet Emin Yurdakul'un, Ziya Gökalp'in öncülüğünde; Osmanlıcaya, Arapçaya karşı başlatılan TÜRKÇEYE dayalı ulusal yazının yılmaz emekçilerindendir Ömer Seyfettin...
Bomba, Ant, Kaşağı, Yalnız Efe, Mermer Tezgah, Nakarat, Perili Köşk, Kütük, Forsa, Diyet, Kurbağa Duası, Beyaz Lale... Efruz Bey... Ömer Seyfettin'in unutulmazlarındandır.
Askerdir Ömer Seyfettin. Ordunun da askeri TÜRKÇENİN de askeri. O kuşak olağanüstü savaşımcı, ulusal ekinimize bağlı, sapına dek yurtsever bir kuşaktır... Mustafa Kemal... Mustafa Kemal ATATÜRK gibi...
Tirebolulu Hüseyin Avni ALPARSLAN ...gibi. Otçu Göçü Bayramını, Çepnileri, TÜRKÇE, ÖZTÜRKÇE üstüne yazması sıradan, "raslantısal" değildir Tirebolulu Hüseyin Avni Alparslan'ın...
Yıllar içinde birçok konuşmada, birçok yazıda Ömer Seyfettin'le ilgili tümceler kurdum... 13 Eylül 2023, Perşembe günkü Görele kıyılarındaki yürüyüşüm olmasa bu yazı olmayacaktı...
Kuyuderesi'nden Kabaderesi'ne dek yürüdüm o gün... Deniz kıyısındaki ballı "Horasan incirlerinden" yiye yiye... Dönüşte Belediye Değirmeni'nin yanından geçtim bilerek. Kalabalıktı değirmen... Birkaç gün sonra değirmene geleceğim geçti içimden. Değirmenin yanındaki Görele Kemençe Müzesine uğrayacağım. Haşım Torun görevli orada kemençesiyle...
Bir otobüs gezgin... Üç beşi dışarda. İçeriden Haşim'in kemençesinden Görele İnce Oyun sesleri geliyor. Koltukta Haşim... Görele ezgilerini, türkülerini, oyunlarını çalıyor. Aralarda bilgi veriyor ezgilerle, türkülerle ilgili...
Karaman'ı, Piçoğlu'nu, Hacıali'yi, Durkaya'yı, Sırrı Öztürk'ü, Katip Şadi'yi anlatıyor... Dışarda ulu kemençenin altında benim yaşlarımda ikisi oturuyor gezginlerin. Günaydın, hoş geldiniz Görele'ye, kemençe yurduna... diyorum... Tanışıyoruz... Çiftçiymişler... Balıkesir denmişler... Neresinden, diyorum... Gönen, diyorlar... "ÖMER SEYFETTİN, diyorum. "Ben Gönen'de doğdum... Yirmi yıldan..." diyorum...
Anasayfa
Yazarlar
Hayrettin Günay
Yazı Detayı
Bu yazı 159+ kez okundu.
YALNIZ EFE
Yalnız Efe, Kumdere köyünden Yörük Hoca'nın on altı yaşındaki kızı Kezban'dır. Babasını vurduran tefeci Eseoğlu'nun tutuklanması için gerekli yerlere başvurmada, babasını vuranların izini sürmede büyük çaba gösterir. Yasal yönden suçluları yakalamada başarılı olamaz. Suçluları koruyanlar yönetimin ileri gelenleridir. Baskıyla karşı karşıya kalır babası öldürülen Kezban... Babasınca "yiğit" yetiştirilmiştir. Silahlanır, dağa çıkar. "öldüreni", "zulüm yapanları" öldürerek cezalandırır. Osmanlının son yüzyılında dağlara çıkan "eşkıyadan", Efelerden biridir artık...
Yalnız gezer, işini yalnız görür. "Haksız kazançla" varsıllaşarak halkı ezenlere karşı acımasızdır. Elde ettiklerini yoksullara dağıtır, köylerin eksiklerini giderir; çeşme, yol, köprü, cami yaptırır...
Bir gün dağda, çevresi askerlerce sarılır. Askerlerin "teslim ol" çağrısına: "Siz benim kardeşlerimsiniz, dağılın, size ateş edemem" tümceleriyle yanıtlar çağrıyı...
Askerler yaylım ateş eder. Karşılık gelmez Kezban'dan, Yalnız Efe'den. Askerler Yalnız Efe'nin vurulduğunu düşünürler. Sürünerek onun bulunduğu yere ulaşırlar. Arkası uçurum olan küçük düzlükteki bir çam ağacına ulaşırlar. Çama dayalı bir martin, geyik post seccade, yeşil başörtüsü karşılar askerleri. Yitip gitmiştir Yalnız Efe...
Kimbilir ortaokul yıllarımdan bu yana kaç kez okuduğum öykülerinden birini özetledim Ömer Seyfettin'in.
Diliyle, kurgusuyla, iletisiyle gerçek Türk öykücülüğü Ömer Seyfettin'le başlar. 1884 yılında doğan ("Ben Gönen'de doğdum") I920'de İstanbul'da ölen, kimsesi olmadığı için "kadavra" olan, kimbilir hangi mezarlığın toprağına karışmış Ömer Seyfettin kısacık yaşamına onlarca verimli "ömür" sığdıranlardandır...
Atlı subaylığı, Balkanlarda savaşması, tutsaklığı, evliliği, ayrılığı, geride bıraktığı bir kızı, subaylıktan ayrıldıktan sonra öykü yazarak geçinmeye çalışması, sayrılığı...
Ölümü... Yapıtları... Şiir. Öykü. Makale. Eleştiri. Günce. Mektup... Nasıl sığdırmıştır otuz altı yıla. Şaşıverirsiniz...
Mehmet Emin Yurdakul'un, Ziya Gökalp'in öncülüğünde; Osmanlıcaya, Arapçaya karşı başlatılan TÜRKÇEYE dayalı ulusal yazının yılmaz emekçilerindendir Ömer Seyfettin...
Bomba, Ant, Kaşağı, Yalnız Efe, Mermer Tezgah, Nakarat, Perili Köşk, Kütük, Forsa, Diyet, Kurbağa Duası, Beyaz Lale... Efruz Bey... Ömer Seyfettin'in unutulmazlarındandır.
Askerdir Ömer Seyfettin. Ordunun da askeri TÜRKÇENİN de askeri. O kuşak olağanüstü savaşımcı, ulusal ekinimize bağlı, sapına dek yurtsever bir kuşaktır... Mustafa Kemal... Mustafa Kemal ATATÜRK gibi...
Tirebolulu Hüseyin Avni ALPARSLAN ...gibi. Otçu Göçü Bayramını, Çepnileri, TÜRKÇE, ÖZTÜRKÇE üstüne yazması sıradan, "raslantısal" değildir Tirebolulu Hüseyin Avni Alparslan'ın...
Yıllar içinde birçok konuşmada, birçok yazıda Ömer Seyfettin'le ilgili tümceler kurdum... 13 Eylül 2023, Perşembe günkü Görele kıyılarındaki yürüyüşüm olmasa bu yazı olmayacaktı...
Kuyuderesi'nden Kabaderesi'ne dek yürüdüm o gün... Deniz kıyısındaki ballı "Horasan incirlerinden" yiye yiye... Dönüşte Belediye Değirmeni'nin yanından geçtim bilerek. Kalabalıktı değirmen... Birkaç gün sonra değirmene geleceğim geçti içimden. Değirmenin yanındaki Görele Kemençe Müzesine uğrayacağım. Haşım Torun görevli orada kemençesiyle...
Bir otobüs gezgin... Üç beşi dışarda. İçeriden Haşim'in kemençesinden Görele İnce Oyun sesleri geliyor. Koltukta Haşim... Görele ezgilerini, türkülerini, oyunlarını çalıyor. Aralarda bilgi veriyor ezgilerle, türkülerle ilgili...
Karaman'ı, Piçoğlu'nu, Hacıali'yi, Durkaya'yı, Sırrı Öztürk'ü, Katip Şadi'yi anlatıyor... Dışarda ulu kemençenin altında benim yaşlarımda ikisi oturuyor gezginlerin. Günaydın, hoş geldiniz Görele'ye, kemençe yurduna... diyorum... Tanışıyoruz... Çiftçiymişler... Balıkesir denmişler... Neresinden, diyorum... Gönen, diyorlar... "ÖMER SEYFETTİN, diyorum. "Ben Gönen'de doğdum... Yirmi yıldan..." diyorum...
Ekleme
Tarihi: 14 Ekim 2023 - Cumartesi
YALNIZ EFE
Yazıya ifade bırak !
Bu yazıya hiç ifade kullanılmamış ilk ifadeyi siz kullanın.