Öyküleriyle, romanlarıyla, bilimsel çalışmalarıyla yazınımızın, Türkçemizin kalıcı adlarından Kemal Ateş.
Kırşehir Kamanlı. Ailesinin Ankara'ya göçmesi, babasının bir iki işten sonra Ankara'nın bir gecekondu yerleşiminde yaşama tutunması okumaya, yazmaya ilgi duymaya başlayan Kemal Ateş'in ileride yazacaklarının altyapısını oluşturur.
Mahallelerde, gecekondu mahallelerinde bakkalın önemi açıktır. Yediden yetmişe tüm mahalleli buraya uğrar. Alışveriş yanında iç dökme, seyleşme yeridir bakkal. Mahalleliye yapraklarını açan "veresiye defteri" yanında gelen gidenlerin tümünün gizleri de bakkaldadır...
Bakkala gelenlerin tümü göç acısını, gurbeti, işsizliği, geçim sıkıntısını, çekilenleri sorunları, düşleri... bir çeşit "okul olan" bakkalda dile getirirler. Bu ortam iyi bir bakkal olan Kemal Ateş'in gözlemleriyle biriktirilir. Okunanlarla, okuyacaklarıyla elden geçirilir, elenir öyküye, romana dönüşecek, beni yaz, dedirtecek olgunluğa erişir.
Lise yıllarında usa yerleşir yazar olmak... Dergiler okunur, dergilere öykü gönderilir Yazı emekçilerinin ortamlarına girmeye çalışılır...
I956'da Kaman'da Ankara'ya göç eden ailenin oğlu Kemal Ateş ilk öykülerinde Ankara'yı, buranın gecekonducularını anlatmaya başlar. Konu, çevre belirlenmiştir. Nasıl köylerimiz, 1950 sonrasında öyküye, romana, oyuna girecek denli anlatılmaya değerse gecekondu da yazılmaya, anlatılmaya değecek denli büyümüştür...
Kemal Ateş, Orhan Kemal'de İstanbul'dan örneklerini okuduğumuz gecekondu yazınımızı Ankara'da büyüten önemli bir yazarımızdır. Ona gönül güzelliğiyle, yazın tarihi nesnelliğiyle "gecekondu yazınımızın öncüsü" diyebiliriz...
1987'de ÇÜRÜK KAPI yayımlanır. Yazınımızda tümüyle gecekonduyu anlatan ilk öykü yapıtı olarak yazın tarihimize girmiştir. Üstüne olumlu eleştiriler yazılan, değerlendirmeler yapılan Çürük Kapı, Kemal Ateş'in yazacaklarının da özeti olur. Kemal Ateş adı dergilere, söyleşilere, övgülere, değerlendirmelere Çürük Kapıyla kapı aralar...
1979 Varlık Yıllığı'ndan alıntıyla sürdürüyorum Kemal Ateş söyleşimi: "Kemal Ateş gecekondu dünyasını gerçekten içinden tanımış; içtenlikle, doğrulukla, dikkatle anlatıyor. Her konunun tam hikaye olma sınırındaki etkiyle durup susuyor. Gevezeliği yok, edebiyata özentisi de, konu sıkıntısı da. İyi bir hikayecilik yeteneğiyle karşı karşıyayız. Bir ilk kitap bu kadar yalın, kusurdan uzak, insancıl bir sevgiyle dolu, anlatımda bu kadar ilginç, konuşturup tipleştirmede bu kadar ustaca olabilir. Şen Ola Doğan hikayesini bir okuyun; o dolmuşta göreceksiniz kendinizi. Sevindim"
İlk yapıt böyle değerlendirilir. Onu değerli bulan, ona hoş geldin, diyense önemli eleştirmen Rauf Mutluay'dır...
Kemal Ateş, dilcidir, Türkçecidir. Üniversitede dil okutur. Türkçenin gücüne, olanaklarına, yaratıcılığına sarılır. Dilin gelişimine, üretimine, yenilenmesine güç katar. Böyledir tüm dillerde büyük yazarlar...
Türkçeciliği, anlatım kıvraklığı, dilimizin olacakları Kemal Ateş'in önemli romanı TOPRAK KOVGUNLARI'nda 300 sayfalık roman başarısıyla ölmezleşir. Romanın adındaki sözcük, KOVGUN sözcüğü de Kemal Ateş'in dil özelliğini yansıtmada önemli ipucudur. Sözcük, Kaman'da "sürgün" yerine kullanılan, yazıya Kemal Ateş'le giren halk üretisidir...
Toprak Kovgunları'nın 1981'de May Roman Ödülü'nü aldığını da belirtmeliyim...
"GÜLTEN DAYIOĞLU'NUN ÇOCUK ROMANLARI" üstüne üç yıl çalışır Kemal Ateş. Bu çalışma onun önemli bilimsel yapıtıdır. Doktora tezidir...
Oyunlar da yazar Kemal Ateş,çocuk oyunları da. Çocuk romanı da. Yitik Kuzular bunun başarılı örneklerinden biridir.
Çürük Kapı, Toprak Kovgunları, Geç de Olsa, Bir Şarkıyı Dinlerken, Gülten Dayıoğlu' nun Çocuk Romanları, Yitik Kuzular... Kemal Ateş'in nitelikli, kalıcı yapıtlarından kimileri...
Kemal Ateş'in öyküleri de romanları da bu türün başarılı örneklerinden. Okumaya yeni başlangıçlar yapmak için de ilk salıklayacağım yazarlardan Kemal Ateş. ÇÜRÜK KAPI, Toprak Kovgunları, Bir Şarkıyı Dinlerken... Okuma listenize alın derim... Bir de, bir de YA MADALYA YA ÖLÜM (NEŞTER ve MADALYA)yı okuyun... Bir ilktir romanımızda....
Spor tarihimizde bu güne dek aşılamamış iki büyük başarının romanıdır bu. 1948 Londra, 1960 Roma Olimpiyatları'nın...
Anasayfa
Yazarlar
Hayrettin Günay
Yazı Detayı
Bu yazı 158+ kez okundu.
KEMAL ATEŞ ÜSTÜNE
Öyküleriyle, romanlarıyla, bilimsel çalışmalarıyla yazınımızın, Türkçemizin kalıcı adlarından Kemal Ateş.
Kırşehir Kamanlı. Ailesinin Ankara'ya göçmesi, babasının bir iki işten sonra Ankara'nın bir gecekondu yerleşiminde yaşama tutunması okumaya, yazmaya ilgi duymaya başlayan Kemal Ateş'in ileride yazacaklarının altyapısını oluşturur.
Mahallelerde, gecekondu mahallelerinde bakkalın önemi açıktır. Yediden yetmişe tüm mahalleli buraya uğrar. Alışveriş yanında iç dökme, seyleşme yeridir bakkal. Mahalleliye yapraklarını açan "veresiye defteri" yanında gelen gidenlerin tümünün gizleri de bakkaldadır...
Bakkala gelenlerin tümü göç acısını, gurbeti, işsizliği, geçim sıkıntısını, çekilenleri sorunları, düşleri... bir çeşit "okul olan" bakkalda dile getirirler. Bu ortam iyi bir bakkal olan Kemal Ateş'in gözlemleriyle biriktirilir. Okunanlarla, okuyacaklarıyla elden geçirilir, elenir öyküye, romana dönüşecek, beni yaz, dedirtecek olgunluğa erişir.
Lise yıllarında usa yerleşir yazar olmak... Dergiler okunur, dergilere öykü gönderilir Yazı emekçilerinin ortamlarına girmeye çalışılır...
I956'da Kaman'da Ankara'ya göç eden ailenin oğlu Kemal Ateş ilk öykülerinde Ankara'yı, buranın gecekonducularını anlatmaya başlar. Konu, çevre belirlenmiştir. Nasıl köylerimiz, 1950 sonrasında öyküye, romana, oyuna girecek denli anlatılmaya değerse gecekondu da yazılmaya, anlatılmaya değecek denli büyümüştür...
Kemal Ateş, Orhan Kemal'de İstanbul'dan örneklerini okuduğumuz gecekondu yazınımızı Ankara'da büyüten önemli bir yazarımızdır. Ona gönül güzelliğiyle, yazın tarihi nesnelliğiyle "gecekondu yazınımızın öncüsü" diyebiliriz...
1987'de ÇÜRÜK KAPI yayımlanır. Yazınımızda tümüyle gecekonduyu anlatan ilk öykü yapıtı olarak yazın tarihimize girmiştir. Üstüne olumlu eleştiriler yazılan, değerlendirmeler yapılan Çürük Kapı, Kemal Ateş'in yazacaklarının da özeti olur. Kemal Ateş adı dergilere, söyleşilere, övgülere, değerlendirmelere Çürük Kapıyla kapı aralar...
1979 Varlık Yıllığı'ndan alıntıyla sürdürüyorum Kemal Ateş söyleşimi: "Kemal Ateş gecekondu dünyasını gerçekten içinden tanımış; içtenlikle, doğrulukla, dikkatle anlatıyor. Her konunun tam hikaye olma sınırındaki etkiyle durup susuyor. Gevezeliği yok, edebiyata özentisi de, konu sıkıntısı da. İyi bir hikayecilik yeteneğiyle karşı karşıyayız. Bir ilk kitap bu kadar yalın, kusurdan uzak, insancıl bir sevgiyle dolu, anlatımda bu kadar ilginç, konuşturup tipleştirmede bu kadar ustaca olabilir. Şen Ola Doğan hikayesini bir okuyun; o dolmuşta göreceksiniz kendinizi. Sevindim"
İlk yapıt böyle değerlendirilir. Onu değerli bulan, ona hoş geldin, diyense önemli eleştirmen Rauf Mutluay'dır...
Kemal Ateş, dilcidir, Türkçecidir. Üniversitede dil okutur. Türkçenin gücüne, olanaklarına, yaratıcılığına sarılır. Dilin gelişimine, üretimine, yenilenmesine güç katar. Böyledir tüm dillerde büyük yazarlar...
Türkçeciliği, anlatım kıvraklığı, dilimizin olacakları Kemal Ateş'in önemli romanı TOPRAK KOVGUNLARI'nda 300 sayfalık roman başarısıyla ölmezleşir. Romanın adındaki sözcük, KOVGUN sözcüğü de Kemal Ateş'in dil özelliğini yansıtmada önemli ipucudur. Sözcük, Kaman'da "sürgün" yerine kullanılan, yazıya Kemal Ateş'le giren halk üretisidir...
Toprak Kovgunları'nın 1981'de May Roman Ödülü'nü aldığını da belirtmeliyim...
"GÜLTEN DAYIOĞLU'NUN ÇOCUK ROMANLARI" üstüne üç yıl çalışır Kemal Ateş. Bu çalışma onun önemli bilimsel yapıtıdır. Doktora tezidir...
Oyunlar da yazar Kemal Ateş,çocuk oyunları da. Çocuk romanı da. Yitik Kuzular bunun başarılı örneklerinden biridir.
Çürük Kapı, Toprak Kovgunları, Geç de Olsa, Bir Şarkıyı Dinlerken, Gülten Dayıoğlu' nun Çocuk Romanları, Yitik Kuzular... Kemal Ateş'in nitelikli, kalıcı yapıtlarından kimileri...
Kemal Ateş'in öyküleri de romanları da bu türün başarılı örneklerinden. Okumaya yeni başlangıçlar yapmak için de ilk salıklayacağım yazarlardan Kemal Ateş. ÇÜRÜK KAPI, Toprak Kovgunları, Bir Şarkıyı Dinlerken... Okuma listenize alın derim... Bir de, bir de YA MADALYA YA ÖLÜM (NEŞTER ve MADALYA)yı okuyun... Bir ilktir romanımızda....
Spor tarihimizde bu güne dek aşılamamış iki büyük başarının romanıdır bu. 1948 Londra, 1960 Roma Olimpiyatları'nın...
Ekleme
Tarihi: 28 Ekim 2023 - Cumartesi
KEMAL ATEŞ ÜSTÜNE
Yazıya ifade bırak !
Bu yazıya hiç ifade kullanılmamış ilk ifadeyi siz kullanın.