Görele'nin bıçağı
Islansa paslanu mu
Görele uşağına
Yiğitlik taslanu mu
Yöremizde silah ilgisi yaygındır. Düğünlerde, bayramlarda, yediliklerde, eğlencelerde, şölenlerde... yerine göre tabanca, tüfek atılır... Kimi düğünlerde dinamit patlatıldığını da gözlemişimdir... Bizim köyde genç, delikanlı toprağa verildikten sonra silah atılır...
Bıçak da silahtır delikanlılar için... Tabancaya göre taşıması daha kolaydır... Konaklarda içildikçe tabancalar atılır mı atılır... Ama çatmaya, tavana "yılan dilli Görele bıçağını" saplayanları da gözlemişimdir...
Gurut Allah' ım gurut
Görele çayırını
Çıkamazsın güzelim
İmatlı bayırını
'Çayır-bayır" sözcüğü ustaca kullanılmış türküde. İmatlı'nın yokuşu da dile gelmiş... Karadeniz yerleşimi çoğunca dağ tepe, yokuş bayır, iniş çıkış... değil midir... Yöremizde günlük yaşamın büyük bölümü inişlerde, çıkışlarda, bayırlarda... geçer.
İki ekmek yamadım
Yengemin hamurundan
Allah seni gurtarsın
Buranın çamurundan
Ekmek. Darı ekmeği geçmişte "sac ekmeği", "bileki" ekmeği çeşitleriyle yöremizin birinci yiyeceği. Pancar çorbasıyla, turşu kavurmasıyla, sarmayla, otlukla, yoğurtla, ayranla, pezük kavurmasıyla, döşemeyle, fasulye kavurmasıyla, hamsi... hamsi kızartmasıyla, mezgit, istavrit, iri istavrit, bıyıklı, kara balık... kızartmasıyla, fırın fasulye çorbasıyla, unnamayla, patlıcan kızartmasıyla, fasulye kızartmasıyla... yenen ekmek...
Ekmek gün darısı unundan da fırın darısı unundan da yapılır. Yoğurulan un mayası geldikten sonra küllenmiş saca yamanır. "İki ekmek" yamadığına göre unu bitmiş olmalı. Değirmene gitmek gerek. İki ekmeklik un ödünç alınmış yengeden... Komşu komşunun külüne muhtaç denmiştir...
"Hamur"la "çamur" uyağı iyi yerleştirilmiş türküye. Uyak dışında da hamur, çamur yöremizin yaşam biçimini yansıtan sözcüklerden... Hamur ekmeğe yolculuğun başlangıcıysa çamur da yürünen yolların gerçeğidir... Bol yağışlı yörenin gerçeğidir çamur. Türkü 1960'lı yıllarda söylenmiş olmalı. O yıllarda köylere araba yolu vurulmuştu... İlk yıllarda çamurdan güç yürünürdü yollarda... Türküyü bu yazının yazılma aşamasında bizim Gacaru Metin'in, Metin Kaçar'ın eşinden Emine Kaçar'dan aldım. "Ağabey" demişti, "Halam, Zehra Kırcı'da çok türkü var. Ben de yazabildiklerini getirmesini istemiştim... Emine Kaçar aracılığıyla girdi yazıya bu Ardıç köyü türküsü... Ardıç'ın ünlü, önemli kemençeci Durkaya'nın köyü olduğunu anımsatayım... Bir de "Allah gurtarsın "deyiminin alkış, iyi dilek sözü olduğunu...
Uy anam hamsi çıkmış
Sebet al get yalıya
Ben sabredemem anam
Altı gün var Salı'ya
Hamsiyle ilgili neler yazılmadı ki... Yıllar önce yöremizde hamsinin yerini, hamsi ekinini yansıtan bir yazı yazmış, Görele Lisesi dergisinde yayımlamıştım... Bu türküyü yakan kadın. "Uy anam", "anam" sözcüklerini onlar kullanır köyümüzde çoğunlukla... "Salı günü" Görele'nin pazarıdır. O gün inilir kadınlı erkekli Görele'ye. Satılır savılır, eksik giderilir... Hamsi çıkmış... Nereden duyulduysa duyulmuş... (DEVAMI HAFTAYA)