Caminin kıyısında
Durur dondurmacılar
İçilir köpük köpük
Yaşanılır acılar
Geçmişi yüzyıllara dayanır Görele dondurmasının. Yöremizin doğal inek sütüyle yapılır. Dondurmamızın olmazsa olmazı Görele kırsalında yetişen salep kökleridir. Bunlar toprak eşilerek toplanır. Yıkanır, kurutulur, yöremizin değirmenlerinde öğütülür. Bu "un" dondurmamızın bileşiminde baş köşede kurulmuştur...
Yaz sıcağında yenen dondurma için buz gereklidir. Görele "elektriğin" bulunmadığı yıllarda dondurmacılar eliyle çözümünü bulmuştur buz elde etmenin... Kar kuyuları yapmışlardır. Kışın yoğun kar yağdığında kuyuyu, kar kuyusunu doldurmak için imeci yapılır. Doldurulur kuyu. Kuyunun üstü kapatılır. Kuyu doldurulurken iyice sıkıştırılan karlar, yaza doğru buza dönüşür... Dondurmacılar gereksinimi kadar buzu baltalarla keserek, çuvala sararak taşırlar sırtlarında.... Süt, salep... karışımını dondurmak için...
Görele pazarında dondurmacıların yeri Yeni Cami'nin batı kıyısıdır. Sırayla dizilmiştir dondurmacılar... Ceyhun Atuf Kansu'nun bir yurt denemesine girecek yoğunlukta, büyüklüktedir Görele pazarı... Pazarın en civcivli, en civelek yeri belki de burası, dondurmacıların bulunduğu yerdir. Çoluk çocuk, kadın erkek, nine dede... bu sıcak salıda bir yolunu bularak dondurmacıya sığınırlar.
Kıpır kıpır yürekli gençlerse tanışma, yavuklu edinme yolları ararlar... Söz dokundurmalar, dondurma içirmeler, bir kuzeye, bir güneye gitmeler gelmeler... Gülüşler, ahlar, bakışlar... Aracılar, dedikoducular, kıskançlar, korumacılar... Kimi salılarda tam da buralarda sövüşmeler, dövüşmeler, atışmalar, tutuşmalar... olmaktadır...
Yalnız iki köyün dondurmacısı vardır. İki köyde üretilir yalnız dondurma: Daylı'da, Çürükeynesil'de. Daylı'da neredeyse dondurma yapmayan ev yoktur. Çürükeynesil'de bir ev yapar dondurmayı: Yapcagil. Yapca'nın Yusuf, Yapca'nın Mustafa. Onların da çocukları, torunları... 2023'te de değişmemiştir bu. Geçmişten günümüze değişen artık saleplerin soyunun kurutulduğu, Görele dondurmasının "tescillendiği"dir...
Görele'nin içinde
Yağmur yağsa göl olur
Sevdiğimin elleri
Tiken tutsa gül olur
Yaşadım Görele'de
Göğe ererdi başım
Gelme peşime dedi
Vuru seni gardaşım
Görele'de döverler
Bakırların hasını
Gözüm arkada kaldı
Dutun benim yasımı
Oy Görele Görele
Bizi komşular yıktı
Bırakır mıyım seni
Azımdan bi söz çıktı
Niceleri söylenmiştir sevi üstüne... Ayrılık üstüne... Vurmalar, kırmalar, öldürmeler üstüne... Çekememezlikler üstüne. Dedikodular, komşu dedikoduları, işi yıkmalar,işi bozmalar üstüne... Unutulmasın ağızdan çıkan söz de tutulur...